مقام معظم شاعری
اگر امروز به هر یک از مسئولان کلان-جایگاهِ سرزمین خود و یا دیگر سرزمین ها بگوییم فردا باید در جمع شاعران و برای ایشان سخنرانی کنی، این مسئول محترم (اگر وقت داشته باشد) فردا در آن جمع حاضر می شود و یک سخنرانی نسبتا با شکوه، زیبا، تاثیرگذار و مرتبط را از خود به یادگار می گذارد. اما این سخنان به جز اینکه دارای رسمیت و آبرومندی ست حقیقتا چقدر به کارآن شاعران می آید؟ حقیقتا هیچ، مگر فایده ای که در تکرار و تذکر یک سخن نیکو نهفته است. چرا که شاعران مضمون آن سخنان را بارها و بارها از دیگر مسئولان مشابه شنیده اند و حتی اگر نشنیده بودند هم میتوانستند حدس بزنندش. اما اگر سخنران به جای یک مسئول، یک شاعر باشد یا یک مسئول-شاعر چه؟
مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای، هم یک مسئول کلان جایگاه این سرزمینند، هم یک پیشوای دینیند و هم یک شاعر. اینها سه جایگاه متفاوتند که هرکدام منبع گونه ی خاصی از رفتار و گفتار است. رهبر انقلاب آنگاه که به عنوان یک مسئول بلندپایه سخن می گویند سخنانشان مسئولانه است، یعنی حتی اگر از همه عمیق تر و حکیمانه تر باشند، موضوعاتی شبیه به موضوعات سخنان دیگر مسئولان دارند. موضوعاتی مثل : "توجه دادن شاعران به مسائل روز مردم و کشور" و یا "پرهیز از سیاه نمایی" . آنگاه که در جایگاه یک مرجع تقلید سخن می گویند سخنانشان مومنانه است. یعنی حتی اگر از همه تازه تر و شیرین تر باشند، موضوعاتی شبیه به موضوعات سخنان دیگر مراجع بزرگوار تقلید دارند. موضوعاتی مثل "توجه دادن شاعران به موضوعات دینی و آیینی" و یا "آداب و اهمیت سرودن برای پیشوایان معصوم" . اما آنگاه که در مقام یک شاعر سخن می گویند سخنانشان دیگر صرفا مسئولانه نیست، مومنانه هم نیست، بلکه شاعرانه است. یعنی به موضوعات خاص شعری می پردازند، موضوعاتی مثل "نقد پیکره و پیام یک شعر" ویا "نظر درباره ی یک سبک مهم ادبی یا یک شاعر بزرگ".
این گونه ی اخیر همان گونه ی مغتنم است. همان گونه و رنگ و طعمی که در سخنان دیگر مسئولان و مراجع وجود ندارد درحالیکه پربهره ترین و دوست داشتنی ترینِ سخنان برای شاعران است. اتفاقا همین گونه ی سوم است که مورد غفلت و کم مهری رسانه ها (از رسانه ی ملی گرفته تا رسانه ی رسمی دفتر نشر آثار ایشان) قرار گرفته است. به جز اینکه در پخش بعضی دیدارها از سیما شاهد بودیم قسمت هایی که در سخنان رهبر انقلاب بحث های تخصصی شعر بودند حذف شدند، باید اشاره ای کنم به حذف کامل دیدار سال گذشته ی شاعران با رهبر انقلاب که در آن دیدار حضرت ایشان بیش از دیگر سالها (حتی سال اخیر) جلوه ی شاعرانه ی خود را آشکار کردند و نشان دادند به معنای حقیقی ،سخنران جلسه نه تنها یک مرجع یا مسئول، بلکه یک شاعر پارسی و یک پژوهنده ی ادبیات است. این دیدار نه تنها از رسانه ملی پخش نشد بلکه به جز چند عکس و صوت تک و توک شعرخوانیها، در سایت دفتر نشر هم بایکوت شد. در حالیکه اولا : جلسه ی دیدار ایشان با شاعران آیینی که به مراتب از جلسات سالانه کم اهمیت تر بود، هم در رسانه ی ملی و هم در سایت خامنه ای دات آی آر مورد توجه و مهربانی بسیار واقع شد. آنچنان که در سیما هم شعرها و هم روضه خوانی های این دیدار (با وجود ضعف آشکار بیشترشان) پخش شد و در سایت نیز حتی کلیپ تصویری شعرخوانی ها به صورت مجزا قرار داده شد. دوما : در دیدار سال گذشته توسط رهبر انقلاب مسائلی مطرح شد و گره هایی باز شد که جز به دست ایشان طرح و گشایششان ممکن نبود. از جمله سخنانی که ایشان درمورد شاعر بزرگ معاصر زنده یاد فروغ فرخزاد مطرح کردند و حرف دل همه ی شاعران پارسی سرا بود. حرف دلی که سالهای سال توسط مسئولان و نهادها شنیده نمی شد پس از سی سال توسط بلند رتبه ترین و محبوب ترین مقام این سرزمین ابراز شد، اما چه فایده؟! زمانی که از این دهان هم شنیده نشود؟باری بسیار بیش از این می توان درمورد دیدار همه ساله ی شاعران با رهبر انقلاب سخن گفت اما قصد ما حسرت خوردن بر کژی های گذشته ویا خیالبافی برای فرصت های آینده نیست. ما فقط امیدواریم و با چنین نوشته هایی حال را دریابیم و دیدار امسال را. شاید دیدار اخیر (یعنی بخش شعرخوانیهایش که هنوز بایکوت است) به طور کامل و صحیح پخش شود.
آنچنان که در شعر امیر کلام علی (علیه السلام) می خوانیم :
ما فات مضی و ما سیاتیک فاین؟
قم فاغتنم الفرصــه بین العدمین
* این یادداشت به درخواست صفحه ی ادبیات مجله ی محترم _و کمی نامحترم_ پنجره نوشته شده. یعنی دوست عزیزی چند روز پیش، از این کمترین خواست یادداشتی با موضوع دیدار شاعران با رهبر انقلاب در کل (یعنی نه به تخصیص سالی خاص) بنویسم. اما دریغا که این مجله ی گرامی _و تاحدی ناگرامی_ عنوان این نوشته که با دقت (بسیار اندک مخصوص به خودم) به وجود آمده بود را بی اجازه عوض کرده و یک عنوان ناخوشایند برایش گذاشته است : شعر، رسانه، مسئولین. جالب است که متن یادداشت، از سانسور موجود در رسانه ها حکایت داشت و حالا باید ببینم عنوان یادداشت هم به همین بلا مبتلا شده. همین مسئله ی کوچک و کم اهمیت باعث شد به جای اینکه مثل همیشه ی یکساله ی سیر ِ وبلاگِ به رنگ آسمان (که من و دیوانه یکی در میان در آن می نوشتیم) این بار دیوانه ننویسد و من کودکانه و لجوجانه این متن را در وبلاگم بگذارم تا تاکید کنم روی اسم اصلی مقاله و هی چند بار پشت سر هم بنویسمش : مقام معظم شاعری مقام معظم شاعری مقام معظم شاعری
* برای اینکه نگویند همه ی بلاگرها مثل "من" درس نخوانند. یک هو بچه های وبلاگ درس خوان شده اند کلا . تا آنجا که حالا پس از موفقیت درخشان جناب سهیل در کنکور سراسری باید خوشحال باشیم برای موفقیت درخشان جناب مدعی و جناب بهار و بهشان تبریک بگوییم و خوشحالی کنیم و صلوات بفرستیم و خدا را شکر کنیم و ... و الحمدلله اولا و آخرا
* الآن که تازه این یادداشت را در ماخذ اصلیش (هفته نامه نا محترم پنجره) خواندم دیدم به جز تغییر نام یادداشت و اضافه کردن توضیحی زیر آن با عبارت گذری و نظری بر شاعرانگی مقام معظم رهبری (آخر کجای این متن درباره ی شاعرانگی رهبر بود؟ بعد اصلا قرا ردادن واژه ی شاعرانگی کنار مقام ... هیچی اصلا!) تغییرات دیگری نیز در متن مقاله وجود دارد که حتی دوست عزیز سفارش دهنده نیز به من نگفته بود. اول اینکه : در متن جدید هیچ اثری از نام سایت دفترن شر آثار رهبر : خامنه ای دات آی آر نیست در حالیکه نقد من بیشتر از صدا و سیما به اینسو متمرکز بود. دوم آنکه : عبارت شاعر بزرگ معاصر زنده یاد فروغ فرخزاد ، تقلیل یافته به عبارت شاعر معاصر فروغ فرخزاد که درمورد این خیلی دلم میخواهد حرف بزنم اما حالا حالش را ندارم. علی الحساب از همینجا (همین ادامه ی مطلبی که الآن هستیم، چون این پی نوشت را استثنائا در اصل پست نگذاشتم) خطاب به مجله ی پنجره و کلا همه ی رسانه های نوپدید آمده ی اصولگرا می گویم : دارم برای تان
* گزیده ی صوتی بیانات رهبر و شعر خوانی شاعران به صورت مجزا
* پس از دو سال بالاخره سخنان رهبر منتشر شد: فروغ فرخزاد عاقبت به خیر شد
اینجا نخستین وبلاگ جدیام بود. بلاگفا که خراب شد، بخش عمدهای از مطالبم پاک شد. بخشی از مطالب پاک شده اینجا را توانستم بازیابی کنم و در یک «به رنگ آسمان» دیگر در «بیان» بارگزاری کنم. یک وبلاگ تازه هم با نام «در آن نیامده ایام» در بیان و اینستاگرام راه انداختم و هماکنون در آن حوالی مینویسم.